Historia
Historia szkoły
Historia szkolnictwa w Rykach
Pierwsza szkoła w Rykach powstała w październiku 1901 roku, liczyła 120 uczniów. Inicjatorem jej utworzenia był aptekarz Józef Mystkowski, a jego zamiar wsparła cała miejscowa inteligencja. Kierownikiem szkoły na początku jej działalności był Józef Prokurat. Placówka rozwijała się i działała bez przerwy do września 1915 roku. Wtedy to na blisko pół roku zawieszono nauczanie z powodu wkroczenia wojsk austriackich i zajęcia przez nie budynku, w którym uczyły się dzieci. Trzeba podkreślić, że do momentu odzyskania niepodległości, szkoła była w Rykach jedynym ośrodkiem polskości i kultury, a w latach 1917 - 1918 rozpoczęła działalność jako trzyklasowa szkoła powszechna. W latach 1919 - 1920 powszechna szkoła istniała już jako siedmioklasowa. Zapis z kronik z lat 1921 - 1922 informuje, że pracowało w niej 11 nauczycieli.
Lata 1918 – 1939 to czas ciągłego rozwoju szkoły oraz przenikania się jej dziejów z historycznymi wydarzeniami o charakterze lokalnym i państwowym. W roku 1920 opóźniono o kilka miesięcy rozpoczęcie zajęć z uwagi na wojnę z bolszewikami. W roku szkolnym 1922/23 na skutek pożaru, który wybuchł w Rykach, konieczne było ograniczenie liczby zajęć, ponieważ niektóre z pomieszczeń zajmowanych przez szkołę spłonęły. Problemy lokalowe oraz liczba uczniów (560) stały się bezpośrednią przyczyną rozpoczęcia prac związanych z budową własnego budynku. Oddano go do użytku w 1925 roku. Był to również rok śmierci Józefa Prokurata, kierownictwo przejął Marian Osiński. Przez następne lata szybko wzrastała liczba uczniów. W roku szkolnym 1932/33 było ich 1064, funkcję kierownika pełnił Jan Wolak. Od roku 1933/34 istniały szkoły nr 1 i nr 2. Szkoła nr 1 mieściła się w murowanym budynku, uczęszczało do niej 514 uczniów. W 1938 r. kierownictwo przejął Grzegorz Wojtkowski.
Lata 1939 – 1945 to bardzo trudny czas w historii ryckiego i polskiego szkolnictwa. W wyniku bombardowań budynek szkoły został uszkodzony, część zajmowały wojska niemieckie. Przez cały okres okupacji nauczyciele troszczyli się, aby zachować ciągłość nauczania. Pracowali i nauczali pomimo zakazu, braku warunków i odpowiedniego wynagrodzenia. Tajne nauczanie w prywatnych domach prowadzili: Grzegorz Wojtkowski (historia), Florentyna Korżyk (j. polski), Piotr Fal (matematyka) oraz Władysław Pytlakowski, Jan Lejwoda, Katarzyna Kotulanka, Władysław Antoszczak, a także Janina Godlewska, Stanisława Sandomirska.
Po wojnie, w 1945 r., kierownikiem szkoły został Władysław Pytlakowski, liczyła 525 uczniów. Nauczyciele pracowali w budynku przy ul. Szkolnej, zajęcia odbywały się też w Domu Ludowym przy ul. Warszawskiej. Rok później szkoła liczyła 13 oddziałów, obowiązywało 10 przedmiotów, działało ZHP i koło PCK.
Rok 1952 to ustalenie nazwy, która brzmiała: Szkoła Podstawowa w Rykach, podział na szkołę nr 1 i nr 2 oraz określenie ich obwodów. SP nr 1 mieściła się w drewnianym budynku przy ul. Warszawskiej, zajmowała 4 izby lekcyjne, kierowniczką została Florentyna Korżykowa, uczyli Państwo:W. Bełdyga, M. Gąska, W. Taffowa, E. Pawłowska, K. Siemierzewicz i B. Łoska.
SP nr 2 pozostała przy ul. Szkolnej. Kierował nią Władysław Pytlakowski, uczyli Państwo: M. Kossowska, J. Gąska, N. Piątkowska i Z. Lisicka.
W lipcu 1955 r. rozpoczęła się budowa nowego budynku przy ul. Słowackiego 2.
W 1958 dwie szkoły połączono w jedną, a nowy budynek oddano do użytku w grudniu. Znajdowało się w nim 16 izb lekcyjnych i 10 pomieszczeń pomocniczych. Kierownikiem szkoły został Władysław Krzywoń, zastępcami: F. Korżyk i W. Bełdyga, na zajęcia uczęszczało 740 uczniów.
20.11.1961 r. odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą nauczycielom zamordowanym podczas okupacji hitlerowskiej. W 1962 r. szkoła podstawowa przeżywała uroczystość nadania imienia. Patronem został Marian Osiński, nauczyciel i kierownik placówki. W tym samym czasie szkoła kształciła uczniów w systemie 11-letnim. W budynku przy ul. Słowackiego mieściło się także Liceum Ogólnokształcące. Stanowiska kierownicze zajmowali: Władysław Mikusek (LO), Jan Zając oraz F. Korżykowa (ds. szkoły podstawowej).
W latach 1968 – 1973 szkołą podstawową kierował Kazimierz Kowalczyk, zastępcami byli F. Korżyk do 1969, później Daniela Kuchnio. W tym czasie (dokładnie w 1968 r.) powstał z inicjatywy Jana Rogali Zespół Taneczny, który liczył 24 osoby.
W 1973 - dyrektorem szkoły podstawowej został Ludwik Kuchnio, zastępcą – p. Liszewska. Rok później obowiązywała już nazwa Zbiorcza Szkoła Gminna w Rykach, działały jej filie w Zalesiu (22 uczniów) i w Oszczywilku (42 uczniów). Zastępcami dyrektora Kuchnio byli: Jan Kalata, Krystyna Kozińska, Aleksandra Głodek, Anna Błażejczyk. W roku 1982/83 w szkole uczyło się 1250 uczniów.
Rok 1985/1986 to czas, kiedy funkcję dyrektora pełni Zdzisław Warowny, a zajęcia odbywają się w trzech miejscach, ponieważ do szkoły uczęszczało ponad 1500 uczniów i nie mieścili się oni w jednym budynku.
W roku szkolnym 1986/87 dyrektorem została Bożena Piętka, a funkcję zastępców pełnili: K. Okleja, M. Kępka. Trzy lata później w szkole uczyło się 1660 uczniów, którzy uczęszczali na zajęcia do czterech różnych budynków.
W 1990/91 nastąpił podział na Szkołę Podstawowa nr 1, którą kierowała K. Okleja i Szkołę Podstawową nr 2, której dyrektorem został Marek Kępka. Funkcję wicedyrektorów w szkole nr 1 pełniły: Elżbieta Maraszek i Jolanta Bieńczak.
Szkoła Podstawowa nr 1 kontynuowała wieloletnie tradycje. Działały tu aktywnie liczne organizacje uczniowskie: ZHP, Samorząd Uczniowski, PCK, PTTK, LOP. Rozwijał się Zespół Tańca Ludowego. Koncertował na wielu uroczystościach w kraju, wyjeżdżał na festiwale zagraniczne (m.in. na Węgry, do Turcji i Bułgarii) oraz przyjmował u siebie zaprzyjaźnione zespoły. W 1993 r. DZTL „RYKI” został członkiem Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej ( CIOFF). Honorowy patronat nad szkolnym zespołem objął w tym czasie Zespół Tańca Ludowego UMCS w Lublinie. W 1998/99 w ramach akcji „Internet w każdej szkole” zorganizowanej przez MEN, w szkole powstała pierwsza w powiecie pracownia komputerowa. Szkoła Podstawowa nr 1 osiągała bardzo dobre wyniki, uczniowie pod kierunkiem nauczycieli osiągali sukcesy w konkursach, turniejach, zawodach sportowych. Chętnie brali udział w szkolnych uroczystościach, kultywowali istniejące tradycje i tworzyli nowe zwyczaje.
1.09.1999 roku weszła w życie reforma systemu edukacji. Jej głównym założeniem była 6 – letnia nauka w szkole podstawowej i 3 - letnia w gimnazjum. Zreformowano też szkolnictwo ponadgimnazjalne. Nasza szkoła od tego momentu funkcjonuje jako Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1. W jej skład weszła Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mariana Osińskiego oraz Gimnazjum nr 1. Dyrektorem została Grażyna Piskorska, zastępcami – Jolanta Bieńczak i Tomasz Bany, następnie Alicja Zając. W pierwszym roku utworzenia gimnazjum funkcjonowało 5 klas pierwszych gimnazjum, obok klas gimnazjalnych istniały 3 oddziały klasy VIII. Do szkoły tej uczęszczali zarówno uczniowie mieszkający w Rykach, jak i dowożeni z okolicznych miejscowości: Moszczanki, Sierskowoli, Bazanowa, Brusowa, Oszczywilka i Zalesia. W kolejnych latach nauki przybywało oddziałów i uczniów. Uczniowie chętnie się zrzeszali, dobrze funkcjonował Samorząd Uczniowski, wprowadzono instytucję Rzecznika Praw Ucznia. Funkcję tę pełnił w każdym roku jeden z nauczycieli i jeden z uczniów. Nauczyciele pracowali z uczniami zdolnymi i utalentowanymi, osiągając sukcesy na szczeblu wojewódzkim, ale pochylali się również nad dziećmi z trudnościami w nauce, starając się zapewnić sukces edukacyjny każdemu.
W roku 2001 przypadła setna rocznica powstania pierwszej szkoły w Rykach. W ZSO nr 1 zorganizowano uroczystość z udziałem gości, byłych dyrektorów, nauczycieli, pracowników placówki. Setną rocznicę utworzenia pierwszej szkoły uczczono również inicjatywą „Optimus Optimorum, czyli najlepszy z najlepszych”, jej autorem jest Ewa Stonio.Tytuł ten otrzymuje uczeń o wyjątkowej osobowości, który wyróżnia się wzorowym zachowaniem, osiąga szczególnie wysokie wyniki w nauce, aktywnie działa na rzecz środowiska, promuje szkołę, miasto, gminę. Jest odpowiedzialny, rzetelny, kreatywny. Nagrodę pieniężną dla ucznia fundują przedstawiciele lokalnej władzy, parafii, przedsiębiorcy, osoby cieszące się autorytetem w ryckim środowisku. W ciągu 10 lat tytuł ten otrzymało 21 uczniów gimnazjum.
Reforma z 1999 roku wprowadziła wiele nowego do oświaty. Nauczyciele są zobowiązani do realizacji programów zgodnych z podstawą programową, mają prawo do wyboru odpowiednich podręczników. Nauka w szkole podstawowej kończy się sprawdzianem, a nauka w gimnazjum egzaminem zewnętrznym. Przystąpienie do niego jest obowiązkowe. Prace uczniów są sprawdzane przez egzaminatorów Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych. Szkoła otrzymuje wyniki uczniów, na ich podstawie uczniowie mogą się ubiegać o przyjęcie do wybranego gimnazjum lub szkoły ponadgimnazjalnej. Rozwiązania te funkcjonują do dziś.
W roku szkolnym 2003/2004 dyrektorem ZSO nr 1 został Tomasz Bany, zastępcami – Jolanta Bieńczak i Ewa Piątek. Szkoła podjęła działania przybliżające uczniom ideę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, odbyło się na ten temat „Forum Europejskie”. W roku 2004/05 nauczyciele i uczniowie wzięli udział w Ogólnopolski Konkursie „Szkoła z klasą”, zdobywając kolejne sprawności: Lego, Cogito, Ago. W kolejnym roku szkolnym tytuł nauczyciela z klasą w podobnej akcji zdobyły: Katarzyna Bany, Bożena Wojdat, Ewa Stonio i Ewa Piątek. Została oddana do użytku nowa pracownia komputerowa oraz centrum multimedialne w bibliotece szkolnej sfinansowane z EFS przez MEN. Kontynuowana była praca w DZTL „Ryki”. Zespół dawał liczne koncerty, w 2005 r. brał udział w międzynarodowym festiwalu na Białorusi i przyjmował zespół białoruski w Rykach. Rodzice dzieci tańczących w zespole powołali do życia Towarzystwo Wspierania Edukacji i Kultury „Tradycja”, którego głównym zadaniem jest wspieranie zespołu, ale także edukacyjnej i kulturalnej działalności szkoły. W 2006 roku miała miejsce uroczysta inauguracja działalności Szkolnego Koła Caritas.
Od 2007 roku Tomasz Bany pełni funkcję wiceburmistrza Ryk, dyrektorem ZSO nr 1 jest Ewa Piątek, wicedyrektorzy to Jolanta Bieńczak i Ewa Stonio. Dyrekcja szkoły dba o rozwój placówki, kontynuuje przedsięwzięcia i zwyczaje zapoczątkowane w ubiegłych latach, podobnie jak poprzedni dyrektorzy efektywnie współpracuje z organem prowadzącym szkołę. Rezultatem tej współpracy jest m.in. odnowiona elewacja budynku oraz nowa sala gimnastyczna. Trzeba przypomnieć również, że w ZSO nr 1 realizowaliśmy projekty dofinansowane z EFS. Na zajęcia dla uczniów, wyjazdy studyjne i pomoce dydaktyczne pozyskaliśmy w sumie 2,5 mln złotych. Ze środków unijnych MEN sfinansowało kolejną pracownię komputerową. Sukcesy odnosi także DZTL „Ryki”, który zdobywa pierwsze nagrody na wojewódzkich i międzywojewódzkich przeglądach oraz uczestniczy w międzynarodowych festiwalach (Słowacja, Grecja, Hiszpania). Zwieńczeniem pracy z uczniami, którzy w naszej szkole mogą rozwijać swoje zainteresowania i zdolności jest przyznanie przez MEN tytułu „Szkoła odkrywców talentów” (wiosną 2010 r.). Zasługą obecnej dyrekcji oraz społeczności szkolnej jest też zakończenie starań o nadanie imienia i sztandaru Gimnazjum nr 1. Do tej pory jedynie szkoła podstawowa posiadała patrona i sztandar. 14.10.2011 r. ten przywilej otrzymało również gimnazjum.
Kolejne lata to dalszy intensywny rozwój szkoły możliwy m.in. dzięki środkom unijnym. Uczniowie szkoły podstawowej biorą udział w programach dofinansowanych przez Unię Europejską: Mleko w szkole, Owoce i warzywa w szkole. Uczestniczą także w projekcie Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania w klasach I -III, czyli w zajęciach wyrównujących szanse edukacyjne i rozwijających zainteresowania prowadzonych przez nauczycieli. Do prowadzenia zajęć zakupiono nowoczesne pomoce dydaktyczne o wartości ponad 50 000 zł. Dzieci mogą korzystać także z sali zabaw Radosna szkoła wyposażonej z funduszy MEN.
W czerwcu 2013 roku DZTL „Ryki” obchodzi Jubileusz 45–lecia. Zespół otrzymał okolicznościową nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od września 2013 r. szkołą kieruje Tomasz Bany. Wicedyrektorami są: Ewa Piątek i Ewa Stonio. W roku szkolnym 2014/2015 młodzież gimnazjum realizuje projekt Edukacja z sukcesem, na który składają się zajęcia pozalekcyjne z przedmiotów matematyczno - przyrodniczych i języków obcych prowadzone według autorskich programów nauczycieli. Projekt dofinansowano ze środków Unii Europejskiej, placówka zyskała nowoczesne pomoce dydaktyczne, m.in. tablice interaktywne i tablety.
Od września 2015 roku szkołą kieruje dyrekcja dwuosobowa: Tomasz Bany i Ewa Stonio. Grono pedagogiczne wraz z uczniami rozpoczyna korzystanie z Google Apps dla szkół i uczelni. Biblioteka szkolna przystępuje do ogólnopolskiego programu MEN Książki naszych marzeń. Umożliwił on zakup książek do biblioteki dla uczniów szkoły podstawowej za kwotę blisko 3000 zł.
W placówce odbywa się ewaluacja zewnętrzna przeprowadzona w wymaganiu: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. Szkoła otrzymuje raport od wizytatorów Kuratorium Oświaty w Lublinie, z którego wynika, że właściwie spełnia wymagania państwa w badanym zakresie. Podkreśla się również, że w placówce realizowane jest nowatorskie rozwiązanie Szkolny System Wspierania Zdolności i Talentów, w ramach którego rozpoznaje się i rozwija zainteresowania i zdolności uczniów. Wizytatorzy doceniają, że szkoła jako jedna z kilkunastu w kraju wprowadziła systemem rozwiązań do komunikacji i współpracy w sieci Google Apps (obecnie: G-Suite).
Uczniowskie zainteresowania i talenty rozwijane są na różne sposoby, najczęściej w formie zajęć pozalekcyjnych, których jest w szkole bardzo dużo. Uczniowie chętnie w nich uczestniczą, biorą udział w konkursach, przeglądach, festiwalach, zawodach różnego szczebla. Możemy się poszczycić osiągnięciami artystycznymi, w tym recytatorskimi, teatralnymi, wokalnymi, także językowymi, sportowymi. Nasi uczniowie są bardzo aktywni w środowisku lokalnym, biorą udział w akcjach charytatywnych, uczestniczą w uroczystościach, rozwijają swoją wrażliwość społeczną i dbają o pozytywny wizerunek szkoły. Włączają się w akcje światowe i ogólnopolskie jak Sprzątanie świata, Dzień bezpiecznego Internetu, Tydzień kodowania, Dzień liczby Pi, Międzynarodowy Dzień Tolerancji i inne.
Rok szkolny 2015/2016 to początek przedsięwzięcia o nazwie Powiatowa Olimpiada Czytelnicza Lektury? Ok. oraz zdobycie dla szkoły odznaki Dobrze zaprojektowana szkoła i certyfikatu Szkoła sportowych talentów. W kolejnym roku biblioteka przystąpiła do akcji Zaczytana szkoła. Dzięki zaangażowaniu nauczycieli promujących modę na czytanie oraz uczniów chcących czytać udało się zrealizować wiele działań i zdobyć certyfikat Zaczytanej szkoły. Dzięki staraniom dyrekcji placówka jest coraz lepiej wyposażona, przybywa nowoczesnych środków dydaktycznych, we wszystkich salach można korzystać z komputera i projektora, funkcjonuje szerokopasmowe łącze internetowe.
We wrześniu 2017/2018 roku Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Rykach zmienił nazwę na Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mariana Osińskiego w Rykach (z oddziałami gimnazjalnymi). Szkołą kieruje dyrektor Tomasz Bany, zastępcą jest Ewa Stonio. Do placówki uczęszcza ponad 530 uczniów, naucza 54 nauczycieli, a w administracji i obsłudze pracuje 20 osób. W szkole funkcjonuję dziennik elektroniczny, dwie pracownie komputerowe (w tym jedna świeżo zmodernizowana), nowoczesna sieć komputerowa z systemem rozwiązań do komunikacji i współpracy w sieci G Suite. Jesteśmy jednocześnie najstarszą rycką szkołą i przykładem nowoczesności w edukacji.
Od roku szkolnego 2018/19 stanowisko Dyrektora Publicznej Szkoły Podstawowej nr 1 im. Mariana Osińskiego w Rykach objęła Pani Woletta Kaczorek (nauczyciel matematyki), wicedyrektora – Aneta Jeżewska (nauczyciel chemii). Do placówki uczęszcza 501 uczniów (stan na 10.01.2019r.), funkcjonuje 21 oddziałów szkoły podstawowej oraz 3 gimnazjalne. W skład kadry pedagogicznej wchodzi 53 nauczycieli, na stanowsku adminstracji zatrudniono 3 pracowników, obsługa liczy 15 osób. Podejmowane są liczne działania na rzecz poprawy jakości wyposażenia szkoły - w I semstrze bieżącego roku szkolnego utworzono salę terapeutyczną, salę jezykową oraz zakupiono regały do biblioteki szkolnej.